کلوت به کوه های شنی ای می گویند که بر اثر عامل فرسایشی غالب کویر ” باد ” ایجاد می گردد و فرم ها و شکل های مسحور کننده ای را ایجاد می کنند که کمتر کسی می تواند پس از دیدن این مناظر، انگشت به دهان نماند و مسحور این زیبایی بی مانند نشود.
کلوت که از ترکیب دو واژه” کل” به معنی “آبادی” و “لوت” که نام بیابانش هست آمده است.
وقتی ناگهان در دل بیابان لوت چشمتان به سازه های خاکی عجیب و غریب بیفتد و این سازه های خاکی تا چشم کار میکنند دیده می شوند، انگار وارد یک شهر شده اید. شهری بدون هیچ سکنه ای که انگار تنها برای ارواح ساخته شده. شاید برای همین است که می گویند اینجا شهر جن و پری است.
«شهداد» تا کرمان صد کیلومتر فاصله و تا شهر افسانهای «کلوت ها» ۴۰ کیلومتر فاصله دارد. این منطقه در بین زمین شناسان به یکی از «قطب های گرمایی زمین» معروف است. همین خشکی کویر ممکن است گردشگران را از اروپای سبز به ایران بکشاند.
در نزدیکی شهداد، «نبکا»ها (گلدان های کویری) وجود دارد که گاه طول آنها به ۱۰ متر می رسد؛ در حالی که بلندترین نبکاهاى صحراهاى افریقا ۳ متر طول دارند.
شهر افسانهای کلوت ها ۱۱ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و فاصله اش با شهداد تنها ۴۰ کیلومتر است و حدود ۲۰ هزار سال قبل، با فرسایش آبی و بادى، به وجود آمده است. در کویر شهداد، ۱۰۰ هکتار نمکزار به شکل جوشش تخم مرغی وجود دارد که در هیچ جاى دنیا مشابه آن نیست. در محدودهای ۳۰ هزار کیلومتری، در دل لوت، هیچ حیاتی وجود ندارد. شاهد این ادعا جسد سالم گاوی است که در زمستان سال ۱۳۶۵ در کویر لوت تلف شده است. پس از گذشت ۱۵ سال از آن زمان، جسد این گاو در حالی که بر اثر نور شدید آفتاب خشک شده بود بدون هیچ تغییری پیدا شد.
این گرما و خشکی بینظیر می شد تا بهترین منبع درآمد برای بومیان منطقه باشد، اما اکنون جز آزار و اذیت هیچ چیزی برایشان ندارد. افزایش شدید دمای هوا در تیر ماه، در بخش محروم شهداد کرمان، شمار زیادی از خانوادههای محروم این منطقه را وادار به کوچ کرده است. عوارض افزایش دما تأثیر نامطلوب خود را در بخش کشاورزی بر جای گذاشته است.
شهداد در ارتفاع ۴۳۰ متری از سطح دریا قرار دارد. از سمت شرق فاصله آن تا دشت لوت حدود ۳۰ کیلومتر و مشرف به جلگهای است به نام تکاب را تشکیل میدهد.
آب دایمی شهداد از رودخانه «درختنگان» تأمین میشود. این رودخانه از ارتفاعات «هینامان» سرچشمه میگیرد و از راه دره درختنگان عبور میکند؛ در مدخل تنگه «چهار فرسخ»، به طرف شمال منحرف میشود، سپس از طریق آبادی ابراهیمآباد به سوی لوت جریان مییابد. آب این رودخانه در زمستان فراوان و در تابستان کم میشود. در تنگه چهار فرسخ، شعبهای از رودخانه درختنگان جدا شده و مستقیم رو به شرق، به طرف شهداد، جاری است.
شهداد کنونی به شکل مثلثی است که رأس آن به طرف دره «کناران» و قاعده آن به سمت شرق در حوزه تکاب قرار گرفته است و به کلوت های موازی حاشیه لوت منتهی میشود. زمین های شهداد تمام پوشیده از باغ های مرکبات و خرماست.
اکنون، تنها وجود آب است که مردم شهداد را به این منطقه پایبند کرده است.